Một thai phụ trẻ tuổi, mang thai lần đầu, đến khám tại Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh khi thai ở tuần thứ 28 với triệu chứng khó thở và mệt mỏi.
Qua siêu âm tim thai, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Minh Khôi – Trưởng Đơn nguyên Hình ảnh Tim mạch phát hiện tình trạng nguy cấp, thai nhi bị tràn dịch màng ngoài tim, suy tim nặng cùng lúc có một khối u nhau thai khổng lồ. Khối u này tăng sinh mạch máu làm tăng lưu lượng máu đổ về tim thai, dẫn đến quá tải tuần hoàn và suy tim.
Đây là một tình huống lâm sàng nguy hiểm, đẩy thai nhi vào trạng thái ngàn cân treo sợi tóc. Trong khi đó, thai nhi chỉ mới 28 tuần tuổi, đây là một ngưỡng non tháng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu sinh sớm.
Tiến sĩ, bác sĩ Trần Nhật Thăng, Trưởng khoa Phụ sản cho biết, sinh non ở thời điểm này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng sơ sinh, xuất huyết não, viêm ruột hoại tử. Tuy nhiên, theo dõi diễn tiến mỗi ngày, chúng tôi nhận thấy không thể trì hoãn thêm.
Trước tình huống cấp bách, bệnh viện đã nhanh chóng thành lập hội đồng chuyên môn gồm các bác sĩ thuộc chuyên khoa sản, tim mạch, chẩn đoán hình ảnh-can thiệp mạch và các phòng chức năng, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Ban Giám đốc.
Toàn bộ ê-kíp thống nhất lựa chọn hướng đi can thiệp tắc mạch máu nuôi khối u trong nhau thai với mục tiêu giải phóng áp lực cho tim thai và kéo dài thời gian mang thai thêm ít nhất 4 tuần.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Võ Tấn Đức - Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh cho biết, thông thường, các thủ thuật can thiệp nội mạch được thực hiện dưới hướng dẫn của tia X. Tuy nhiên, trong trường hợp này để bảo vệ thai nhi khỏi phơi nhiễm tia xạ, toàn bộ quy trình lần này phải thực hiện dưới hướng dẫn siêu âm.
"Việc chọc kim xuyên qua thành bụng vào tử cung của thai phụ để định vị, tiếp cận chính xác mạch máu chính của khối u đòi hỏi độ chính xác rất cao, sự phối hợp nhịp nhàng và kinh nghiệm dày dạn của ê kíp can thiệp”, bác sĩ Đức nói.
Ban đầu, ê-kíp sử dụng coil (lò xo kim loại nhỏ) để làm tắc mạch khối u. Tuy nhiên, do lưu lượng dòng máu quá lớn, dòng chảy không thể bị chặn hoàn toàn. Trước tình huống trên, ê-kíp đã đưa ra quyết định mang tính bước ngoặt đó là sử dụng keo sinh học để lấp đầy các khoảng hở quanh coil và mạch máu. Thao tác này đòi hỏi độ chính xác gần như tuyệt đối, bởi nếu keo sinh học theo dòng máu đi vào tim hoặc não thai nhi, nguy cơ tắc các mạch máu quan trọng là rất lớn và hậu quả có thể dẫn đến tử vong.
Kết quả vượt xa kỳ vọng, sau can thiệp, dòng máu đổ về tim thai giảm nhanh chóng, khối u co nhỏ lại và tình trạng tim thai được phục hồi. Thai kỳ tiếp tục được duy trì không chỉ đến mốc 32 tuần như kỳ vọng ban đầu, mà kéo dài đến 39 tuần rưỡi và chào đời an toàn, không cần bất kỳ can thiệp cấp cứu nào. Hiện tại, bé hơn 4 tháng tuổi, có sức khỏe ổn định, phát triển tốt và đang được theo dõi định kỳ sau sinh.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Bắc, Giám đốc Bệnh viện nhận định, đây không chỉ là thành công về mặt chuyên môn, mà còn là minh chứng cho tinh thần đoàn kết, bản lĩnh và trái tim đầy trách nhiệm của người thầy thuốc. Chúng tôi không chọn điều dễ dàng, chúng tôi chọn điều đúng đắn. Thành công của phối hợp đa chuyên khoa đã góp phần vào sự phát triển y học bào thai Việt Nam.
