Tiếp tục Phiên họp thứ 30, chiều 22/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ.
Trình bày tờ trình, Thứ trưởng Công an Lê Quốc Hùng cho biết, bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, quá trình triển khai thi hành Luật Cảnh vệ năm 2017 đã xuất hiện một số vướng mắc, bất cập cần phải được xem xét sửa đổi, bổ sung, tập trung ở các nhóm vấn đề: Đối tượng cảnh vệ; biện pháp, chế độ cảnh vệ; nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng Cảnh vệ.
Chính phủ cho biết, qua tổng kết 5 năm thực hiện Luật Cảnh vệ và tình hình thực tiễn hiện nay, cần thiết bổ sung đối tượng cảnh vệ là Thường trực Ban Bí thư, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
Tờ trình nhấn mạnh, Thường trực Ban Bí thư là người phụ trách, chủ trì công việc hằng ngày của Ban Bí thư, giữ vai trò, vị trí quan trọng trong tổ chức của Đảng, Nhà nước.
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao là người đứng đầu các cơ quan tư pháp, có vai trò, tác động đối với công tác xét xử, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, pháp chế, quyền con người, quyền công dân, đã được xác định là lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước theo Kết luận số 35-KL/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị về danh mục chức danh, chức vụ lãnh đạo và tương đương của hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở.
Điều này đặt ra yêu cầu cần thiết phải áp dụng chế độ, biện pháp cảnh vệ với các đối tượng trên để bảo đảm tương đồng, thống nhất với các lãnh đạo chủ chốt, cấp cao khác trong cùng nhóm.
Về đối tượng cảnh vệ là các sự kiện đặc biệt quan trọng, Chính phủ đề nghị quy định rõ tiêu chí xác định đối tượng cảnh vệ là các sự kiện đặc biệt quan trọng. Theo đó, dự thảo luật lần này được sửa đổi theo hướng thu hẹp phạm vi đối tượng cảnh vệ là sự kiện đặc biệt quan trọng.
Cụ thể, sửa đổi, bổ sung Luật Cảnh vệ theo hướng quy định: “Hội nghị, lễ hội do Trung ương Đảng, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ tổ chức có đối tượng cảnh vệ tham dự; đại hội đại biểu toàn quốc do tổ chức chính trị-xã hội ở Trung ương tổ chức; hội nghị quốc tế tổ chức tại Việt Nam có đối tượng cảnh vệ tham dự”.
Ngoài ra, dự thảo luật lần này bổ sung thẩm quyền Bộ trưởng Công an quyết định áp dụng biện pháp cảnh vệ trong trường hợp cấp thiết đối với đối tượng không thuộc trường hợp quy định tại Điều 10 Luật Cảnh vệ.
“Trong trường hợp cấp thiết để bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, bảo đảm công tác đối ngoại, Bộ trưởng Công an quyết định áp dụng biện pháp cảnh vệ phù hợp đối với đối tượng không thuộc trường hợp quy định tại Điều này”, dự thảo Luật nêu.
Theo Chính phủ, công tác cảnh vệ luôn tiềm ẩn nhiều yếu tố bất trắc, khó lường. Do đó, tùy tình hình an ninh trật tự trong từng thời điểm cần phải có biện pháp cảnh vệ phù hợp cho từng đối tượng phù hợp. Thực tiễn triển khai thực hiện nhiệm vụ, lực lượng cảnh vệ đã và đang triển khai công tác cảnh vệ đối với nhiều đối tượng khác theo đề nghị của các bộ, ban, ngành mà không thuộc đối tượng cảnh vệ, trong những trường hợp cấp thiết, hoặc để kịp thời đáp ứng công tác đối ngoại của Đảng, Nhà nước theo nguyên tắc đối đẳng quan hệ.
Chính phủ cũng khẳng định, việc thực hiện nhiệm vụ này không làm phát sinh nguồn lực tài chính vì thực tế nhiệm vụ này đã và đang được thực hiện trên cơ sở cân đối nguồn lực, tài chính hiện tại, do vậy không làm phát sinh chi phí, nhân lực.
Thu hẹp diện đối tượng cảnh vệ là hội nghị, lễ hội là cần thiết
Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, Thường trực Ủy ban nhất trí với việc bổ sung đối tượng cảnh vệ là Thường trực Ban Bí thư, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhằm thể chế kịp thời quy định của Đảng và bảo đảm tính thống nhất, công bằng, minh bạch về chức danh, chức vụ và chế độ, chính sách đối với các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
“Việc bổ sung ba chức danh, chức vụ nêu trên là phù hợp với tính chất, tầm quan trọng của các vị trí này trong hệ thống chính trị” - cơ quan thẩm tra nêu quan điểm.
Dự thảo Luật đã thu hẹp diện đối tượng cảnh vệ là hội nghị, lễ hội theo hướng áp dụng đối với hội nghị, lễ hội do Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ tổ chức và hội nghị quốc tế tổ chức tại Việt Nam có lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước tham dự.
Điều này, theo Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh là cần thiết, là điều kiện để tập trung thực hiện tốt hơn công tác cảnh vệ có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm hiệu quả, thống nhất với quy định của Hiến pháp, phù hợp điều kiện an ninh, trật tự ở nước ta
Về quy định Bộ trưởng Công an quyết định áp dụng biện pháp cảnh vệ phù hợp đối với đối tượng không thuộc trường hợp quy định tại trong luật, nhiều ý kiến trong cơ quan thẩm tra nhất trí với quy định của dự thảo luật, vì cho rằng: bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội là nhiệm vụ hệ trọng của quốc gia, luôn được ưu tiên hàng đầu.
Một số ý kiến đề nghị làm rõ “trường hợp cần thiết” ngay trong luật này để tránh việc áp dụng tùy nghi, thiếu thống nhất.
Một số ý kiến chưa nhất trí với việc bổ sung quy định này trong Luật, vì cho rằng: biện pháp cảnh vệ áp dụng khi có đối tượng cảnh vệ (khoản 3 Điều 1 Luật Cảnh vệ), trường hợp không có đối tượng cảnh vệ mà vẫn áp dụng biện pháp cảnh vệ là không hợp lý.
Xác định rõ nhiệm vụ để phân biệt với phạm vi của lực lượng Cảnh sát cơ động
Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh sự cần thiết phải sửa đổi Luật Cảnh vệ để bổ sung các nội dung nhằm đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới; đồng thời, khắc phục những hạn chế, bất cập trong quá trình tổ chức thi hành Luật.
Chủ tịch Quốc hội ghi nhận công tác chuẩn bị dự án Luật công phu và cho rằng, với chất lượng chuẩn bị như hiện nay, dự án Luật đủ điều kiện để trình với Quốc hội xem xét thông qua theo quy trình một kỳ họp. Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp chặt chẽ, tiếp thu tối đa từ sớm ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp này để hoàn thiện hồ sơ dự thảo luật và có giải trình một cách thấu đáo để bảo đảm chất lượng, đạt được sự đồng thuận cao.
Liên quan quy định Bộ trưởng Công an quyết định áp dụng biện pháp cảnh vệ phù hợp đối với đối tượng không thuộc trường hợp quy định trong luật, Chủ tịch Quốc hội cho rằng quy định này là cần thiết trước thực tiễn linh động, phong phú; song cần có thuyết minh, giải trình kỹ hơn về “trường hợp cần thiết”.
Đối với đề xuất giao Bộ Công an quy định cụ thể về biện pháp cảnh vệ, Chủ tịch Quốc hội cho biết có ý kiến đề cập nên chăng tách thành 2 trường hợp. Một là những biện pháp cảnh vệ nào áp dụng chính thức, công khai thì quy định ngay trong luật này; còn những trường hợp khác chi tiết hơn, cụ thể, nghiệp vụ hơn thì Bộ trưởng Công an quy định hoặc các biện pháp cảnh vệ có thể có những quy định khung, trên cơ sở đó Bộ Công an hướng dẫn, nhất là những nội dung liên quan đến kỹ thuật, nghiệp vụ, bí mật.
Về nhiệm vụ của lực lượng Cảnh vệ, Chủ tịch Quốc hội đề nghị xác định cho rõ hơn để phân biệt với phạm vi của Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động, tránh chồng chéo, trùng lặp.
Liên quan đến cảnh vệ trong nước và ngoài nước, Chủ tịch Quốc hội đề nghị thuyết minh kỹ lưỡng hơn khi trình Quốc hội như quy định về mặt bảo vệ cụ thể và trong trường hợp phải tăng cường lực lượng, thuê xe, bảo vệ, phối hợp với các lực lượng để chủ động áp dụng những biện pháp cảnh vệ trong một số trường hợp; đồng thời cân nhắc quy định rõ giao Bộ trưởng Công an quyết định hay giao cho lực lượng Cảnh vệ quyết định.
Tại phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội bày tỏ đồng tình với đề xuất bổ sung 3 chức danh vào khoản 1 Điều 10 về đối tượng cảnh vệ cũng như bổ sung quy định về thẩm quyền quyết định áp dụng các biện pháp cảnh vệ trong trường hợp cấp thiết đối với các đối tượng không thuộc đối tượng cảnh vệ. Đồng thời, cho ý kiến về các nội dung như: xác định lại tiêu chí về lễ hội, hội nghị là đối tượng cần bảo vệ, áp dụng các biện pháp cảnh vệ; chính sách đối với lực lượng cảnh vệ và công tác cảnh vệ…
