Phù hợp với nhu cầu tiêu dùng và du lịch trải nghiệm
Sau quá trình triển khai và vận hành, mô hình Trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu quảng bá và bán sản phẩm OCOP được phát triển bởi Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Hà Nội (Sở Công Thương Hà Nội) đang từng bước khẳng định vai trò trong phát triển kinh tế nông thôn, du lịch làng nghề và kinh tế sáng tạo của Thủ đô.
Tại xã Bát Tràng, bên cạnh hoạt động sản xuất gốm truyền thống, các không gian trưng bày, giới thiệu sản phẩm gắn với thiết kế sáng tạo đang từng bước được đầu tư bài bản. Không chỉ trưng bày sản phẩm hoàn thiện, nhiều không gian còn chú trọng kể câu chuyện về lịch sử làng nghề, quy trình làm gốm, sự đổi mới trong thiết kế để phù hợp với nhu cầu tiêu dùng và du lịch trải nghiệm.
Ở Làng cổ Đường Lâm, không gian trưng bày sản phẩm làng nghề được đặt trong tổng thể một làng cổ đặc sắc, nơi giá trị kiến trúc, ẩm thực và nghề truyền thống hòa quyện chặt chẽ. Các sản phẩm như kẹo lạc, nông sản, dịch vụ du lịch cộng đồng được giới thiệu song song với câu chuyện về lịch sử làng cổ, nếp sinh hoạt xưa và cách người dân địa phương thích ứng với du lịch hiện đại, tạo nên trải nghiệm mang đậm bản sắc văn hóa xứ Đoài.
Điểm chung của các mô hình này là đều bắt đầu từ quy mô xã, tận dụng chính không gian làng nghề, nhà văn hóa hoặc khu sản xuất để hình thành các điểm thiết kế-sáng tạo gắn với OCOP. Đây được xem là những “trạm trung chuyển” đầu tiên, nơi sản phẩm được làm mới về hình thức, được kể câu chuyện một cách rõ ràng hơn trước khi bước ra thị trường.
Khác với cách trưng bày truyền thống, các không gian thiết kế-sáng tạo ở cấp xã không chỉ hướng đến bán sản phẩm, mà còn chú trọng yếu tố trải nghiệm. Người tham quan có thể trực tiếp quan sát quy trình sản xuất, trò chuyện với nghệ nhân, tìm hiểu về lịch sử làng nghề và giá trị văn hóa ẩn sau mỗi sản phẩm.
Cách làm này mang lại lợi ích kép. Với nghệ nhân và chủ thể OCOP, đây là cơ hội để hiểu rõ hơn nhu cầu thị trường, tiếp cận tư duy thiết kế mới, từ đó điều chỉnh sản phẩm phù hợp hơn với thị hiếu người tiêu dùng. Với du khách, trải nghiệm làng nghề không còn là hoạt động “xem cho biết”, mà trở thành hành trình khám phá, mua sắm gắn với cảm xúc và ký ức.
Theo Phó giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Đình Thắng, việc hình thành các không gian thiết kế – sáng tạo tại xã giúp rút ngắn khoảng cách giữa sản xuất và thị trường, đồng thời tạo tiền đề để kết nối OCOP với du lịch nông thôn, du lịch làng nghề – một hướng đi đang được thành phố khuyến khích trong giai đoạn 2025–2030.
Việc triển khai mô hình thiết kế-sáng tạo gắn với OCOP từ cấp xã cho thấy một cách tiếp cận linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế của Hà Nội, nơi mỗi làng nghề, mỗi địa phương đều có bản sắc riêng. Thay vì xây dựng những mô hình lớn, tốn kém, cách làm “từ cơ sở” giúp tận dụng tốt nguồn lực sẵn có, đồng thời tạo sự chủ động cho địa phương và người dân.
Tập trung phát triển thêm điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP gắn với du lịch
Là địa phương có nhiều tiềm năng lợi thế rất thuận lợi để triển khai thực hiện chương trình OCOP, từ năm 2019 đến nay Hà Nội đã đánh giá, phân hạng được 3.317 sản phẩm OCOP (chiếm 21,3% của cả nước), trong đó có 6 sản phẩm 5 sao, 22 sản phẩm tiềm năng 5 sao, 1.571 sản phẩm 4 sao và 1.718 sản phẩm 3 sao; là địa phương dẫn đầu cả nước về số lượng sản phẩm OCOP.
Từ những không gian nhỏ tại xã, sản phẩm OCOP Hà Nội đang dần có thêm “bàn tay dẫn lối” để bước ra thị trường, tiếp cận du khách và khẳng định vị thế trong dòng chảy kinh tế sáng tạo.
Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Hà Nội (Sở Công Thương Hà Nội, đơn vị được giao nhiệm vụ phát triển Trung tâm Thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề) cho biết, trong năm 2025 thành phố sẽ phát triển thêm mới từ 8-10 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP; tổ chức hiệu quả hoạt động giới thiệu, kết nối sản phẩm OCOP vào các điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP. Đồng thời, tổ chức công nhận 5-8 mô hình trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch trên địa bàn thành phố.
Đại diện Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Hà Nội cho hay, để mô hình quảng bá sản phẩm OCOP này phát triển đem lại hiệu quả hơn nữa, Trung tâm cần được đầu tư đồng bộ để sản phẩm OCOP tiếp cận thị trường một cách linh hoạt hơn, không chỉ trong phạm vi Hà Nội mà còn hướng tới thị trường trong nước và quốc tế.
Cùng với đó, cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý, truyền thông và kết nối thị để Trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu quảng bá và bán sản phẩm OCOP vận hành hiệu quả, phù hợp với xu hướng tiêu dùng hiện đại, từng bước trở thành điểm đến văn hóa-sáng tạo của Thủ đô, nơi hội tụ tinh hoa làng nghề, sáng tạo đương đại và trải nghiệm du lịch.
