Nhận diện các loại hình kinh doanh dịch vụ Thẩm mỹ - Hiểu đúng để làm đẹp an toàn
Trong bối cảnh nhu cầu làm đẹp ngày càng gia tăng, thị trường dịch vụ thẩm mỹ tại Việt Nam đã và đang phát triển mạnh mẽ với nhiều loại hình đa dạng. Tuy nhiên, chính sự phong phú đó lại khiến không ít người tiêu dùng nhầm lẫn giữa các cơ sở chăm sóc sắc đẹp thông thường và các cơ sở thẩm mỹ có yếu tố y khoa. Việc nhận diện đúng từng loại hình kinh doanh dịch vụ thẩm mỹ không chỉ giúp người dân lựa chọn dịch vụ phù hợp mà còn là căn cứ để các cơ quan chức năng tăng cường quản lý.
Theo quy định của pháp luật, ngoại trừ các bệnh viện thẩm mỹ, có thể chia các cơ sở cung ứng các “dịch vụ làm đẹp” thành 3 nhóm khác nhau, trong đó, có nhóm hoàn toàn không thuộc sự quản lý và cấp phép của ngành y tế, có nhóm phải được Sở Y tế cấp phép hoạt động, cụ thể:
Nhóm 1 là cơ sở dịch vụ chăm sóc sắc đẹp: Đây là những cơ sở chăm sóc da (spa), cơ sở cắt tóc, gội đầu, làm móng… Những cơ sở này hoàn toàn không sử dụng thuốc gây tê dưới bất cứ dạng gì, không cần điều kiện quy định về y tế. Do đó, chỉ cần giấy phép kinh doanh do UBND quận, huyện cấp (nếu loại hình hộ kinh doanh cá thể) hoặc do Sở KH-ĐT (nếu loại hình doanh nghiệp), không cần Sở Y tế cấp Giấy phép hoạt động.
Nhóm 2 là cơ sở dịch vụ thẩm mỹ: Đây là những cơ sở thực hiện phun, xăm, thêu trên da không sử dụng thuốc gây tê dạng tiêm. Những cơ sở này không thuộc loại hình phải có giấy phép hoạt động, chỉ cần giấy phép kinh doanh do UBND quận, huyện cấp (nếu loại hình hộ kinh doanh cá thể) hoặc do Sở KH-ĐT (nếu loại hình doanh nghiệp).
Tuy nhiên, người thực hiện kỹ thuật phải có giấy chứng nhận hoặc chứng chỉ đào tạo, dạy nghề phun, xăm, thêu trên da do cơ sở đào tạo hoặc dạy nghề hợp pháp cấp và phải có văn bản thông báo đáp ứng đủ điều kiện cung cấp dịch vụ thẩm mỹ theo mẫu quy định gửi về Sở Y tế để được công khai trên cổng thông tin điện tử Sở Y tế trước khi hoạt động ít nhất 10 ngày.
Nhóm 3 là Phòng khám chuyên khoa thẩm mỹ: Đây là những cơ sở khám, chữa bệnh cung cấp các dịch vụ thẩm mỹ ngoại khoa (phẫu thuật thẩm mỹ) hoặc thẩm mỹ nội khoa (thẩm mỹ da) có sử dụng thuốc, các chất, thiết bị để can thiệp vào cơ thể người (phẫu thuật, thủ thuật, các can thiệp có tiêm, chích, bơm, chiếu tia, sóng, đốt hoặc các can thiệp xâm lấn khác) làm thay đổi màu sắc da, hình dạng, cân nặng, khiếm khuyết của các bộ phận trên cơ thể (da, mũi, mắt, môi, khuôn mặt, ngực, bụng, mông và các bộ phận khác trên cơ thể người) hoặc xăm, phun, thêu trên da nhưng có sử dụng thuốc gây tê dạng tiêm. Những cơ sở này, ngoài giấy phép kinh doanh do UBND quận, huyện cấp (nếu loại hình hộ kinh doanh cá thể) hoặc do Sở KH-ĐT cấp (nếu loại hình doanh nghiệp), khi hoạt động phải bắt buộc được Sở Y tế cấp giấy phép hoạt động và phê duyệt danh mục kỹ thuật theo quy định của pháp luật.
Việc phân biệt rõ các loại hình kinh doanh dịch vụ thẩm mỹ không chỉ giúp người dân tránh rơi vào “ma trận” quảng cáo sai sự thật, mà còn tạo điều kiện để cơ quan quản lý có căn cứ kiểm tra, xử lý. Trong khi đó, một thực tế đáng lo ngại là nhiều cơ sở không phép vẫn ngang nhiên quảng cáo rầm rộ, thực hiện dịch vụ có yếu tố y khoa dù không có năng lực chuyên môn và điều kiện đảm bảo an toàn.
Những nỗi lo trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ chăm sóc sắc đẹp
Hiện nay, TP. Hà Nội có 83 phòng khám chuyên khoa phẫu thuật thẩm mỹ được Sở Y tế cấp phép. Ngoài ra, 10 bệnh viện ngoài công lập được Bộ Y tế cho phép hoạt động chuyên khoa phẫu thuật thẩm mỹ, gồm: Bệnh viện Hồng Ngọc, Thu Cúc, Việt Pháp, Trí Đức, Vinmec, Đa khoa An Việt, ĐK Quốc tế Bắc Hà, ĐK Hà Thành, ĐK Hà Nội và Bệnh viện Phương Đông.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy số lượng cơ sở thẩm mỹ không đủ điều kiện hoạt động cũng không hề nhỏ. Nhiều người dân cả tin, dễ dàng giao phó sức khỏe - thậm chí tính mạng - cho các cơ sở không phép hoặc hành nghề vượt phạm vi cho phép. Đáng lo ngại, không ít spa, thẩm mỹ viện không có bác sĩ vẫn ngang nhiên thực hiện các thủ thuật can thiệp sâu như cắt mí, nâng mũi.
Một số cơ sở chỉ được cấp phép giới hạn danh mục kỹ thuật nhưng lại thực hiện vượt phạm vi; nhiều nơi quảng cáo sai lệch nội dung đã được phê duyệt. Ngoài ra, tình trạng dạy nghề “chui” đang diễn ra tràn lan. Nhiều trung tâm chưa được cấp phép vẫn tổ chức các lớp học phẫu thuật thẩm mỹ, để học viên chưa có chứng chỉ hành nghề thực hành trên chính học viên, thậm chí truyền nghề trái quy định.
Thực trạng này đang đặt ra yêu cầu cấp thiết cho công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra nhằm bảo đảm an toàn cho người dân và lập lại trật tự trong lĩnh vực thẩm mỹ.
Trang Facebook quảng cáo điều trị ngủ ngáy của Phòng khám chuyên khoa thẩm mỹ P.D (P.D DE PARIS).
Rất nhiều cơ sở không có chức năng thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ nhưng lại kết hợp các hoạt động này trong hoạt động spa của mình. Ngoài ra, một số cơ sở spa thực hiện kỹ thuật xăm mình không bảo đảm an toàn vệ sinh, rất dễ xảy ra khả năng lây nhiễm một số bệnh. Tuy nhiên, có một thực tế là việc phạt hành chính những cơ sở sai phạm cũng không khiến các spa hay viện thẩm mỹ “lo ngại” bởi số tiền phạt không đáng bao nhiêu so với nguồn lợi nhuận có được. Trong trường hợp bị các cơ quan chức năng bắt quả tang, họ sẵn sàng nộp phạt, còn nếu bị rút giấy phép cơ sở này, họ lại mở cơ sở khác. Một thực tế nữa là trong công tác thẩm định, các cơ sở này đều đạt đủ tiêu chuẩn theo quy định, thế nhưng trong quá trình hoạt động, thường có nhiều biến động về nhân sự. Với lực lượng thanh kiểm tra quá mỏng trong khi số các cơ sở y tế quá lớn, mặc dù đã cố gắng, nhưng lực lượng thanh, kiểm tra vẫn chưa thực hiện thanh, kiểm tra và báo cáo thường xuyên, dẫn đến việc, một số cơ sở đã làm vượt quá chuyên môn cho phép, gây ra hệ lụy nghiêm trọng cho người bệnh.
Theo quy định của Bộ Y tế hiện nay, tại các cơ sở thẩm mỹ, spa chỉ được thực hiện duy nhất phương pháp làm đẹp ít xâm lấn là xăm nhưng không được phép tiêm gây tê, mà chỉ được bôi gây tê bởi chỉ có bác sĩ được cấp phép đầy đủ mới có đủ điều kiện thực hiện các ca phẫu thuật mổ xẻ, tiêm trắng… (phương pháp ít xâm lấn, xâm lấn). Tuy nhiên, không ít những cơ sở này quảng cáo “trá hình” có thể giúp chị em làm đẹp bằng phương pháp phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ khi chưa đủ trình độ chuyên môn và chưa được cấp phép.
Danh xưng ảo - dịch vụ thật: Ai đang bảo chứng cho hoạt động “thẩm mỹ lẫn lộn y khoa”?
Không có phẫu thuật hay thủ thuật nào là tuyệt đối an toàn. Bản thân phẫu thuật thẩm mỹ nói riêng cũng như các phẫu thuật khác nói chung đều tiềm ẩn nhiều nguy cơ như dị ứng thuốc, chảy máu, nhiễm trùng… Bởi vậy, thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ tại các cơ sở đã được cấp phép, có đầy đủ các phương tiện, trang thiết bị, đặc biệt các trang thiết bị và quy trình cấp cứu, nhân viên y tế có chứng chỉ hành nghề, có kinh nghiệm thì nguy cơ sẽ ít đi.
Trước đó, UBND thành phố Hà Nội ban hành Chỉ thị số 02/CT-UBND về việc tăng cường quản lý hoạt động hành nghề y, dược ngoài công lập, thay thế cho Chỉ thị số 10/CT-UBND thành phố ngày 2/5/2013. UBND thành phố Hà Nội yêu cầu Sở Y tế thành phố phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các cơ sở sau cấp phép để kịp thời phát hiện và chấn chỉnh những tồn tại. Trong đó, tập trung kiểm tra các cơ sở có hình thức kinh doanh tiềm ẩn các yếu tố nguy cơ, rủi ro đối với các phòng khám đa khoa, phòng khám chuyên khoa thẩm mỹ, phòng khám răng hàm mặt, phòng xét nghiệm. Cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm đối với tổ chức, cá nhân có các hành vi vi phạm theo thẩm quyền, đồng thời đề xuất các hình thức xử lý, xử phạt bổ sung phù hợp để tạo tính răn đe, ngăn chặn nguy cơ tái phạm đối với các hành vi vi phạm gây hậu quả ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
Một trong những ví dụ điển hình được nhiều độc giả phản ánh là Phòng khám chuyên khoa thẩm mỹ P.D trực thuộc công ty TNHH một thành viên P.D DE PARIS có địa chỉ tại số 77 Triệu Việt Vương, phường Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng, Tp. Hà Nội được cấp giấy phép hoạt động phòng khám chuyên khoa thẩm mỹ.
Thông tin giới thiệu trên website https://pddeparis.com/
Tuy nhiên, theo ghi nhận P.D DE PARIS lại công khai quảng cáo, khám chữa bệnh liên quan đến tai mũi họng… Tự quảng cáo “trung tâm thẩm mỹ Quốc tế chuẩn Pháp 5 sao đầu tiên tại Việt Nam, hệ thống phòng khám chuyên khoa Hàng đầu Việt Nam…”, có “10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thẩm mỹ”, nhưng P.D DE PARIS lại nhận khám chữa, điều trị cả bệnh ngủ ngáy – một bệnh lý vốn được coi thuộc chuyên khoa tai mũi họng.
Đơn vị này đang quảng cáo và thực hiện dịch vụ điều trị ngủ ngáy Ultra RF Snoring.
Đơn vị này quảng cáo là điều trị dứt điểm bằng công nghệ Ultra RF Snoring là công nghệ điều trị ngủ ngáy hàng đầu sử dụng sóng RF siêu năng lượng lập tức làm săn chắc vùng cơ mô hầu họng, tác động làm co và khít chặt lưỡi gà, khẩu cái mềm và mô mềm xung quanh. Từ đó giúp giải phóng tắc nghẽn đường hô hấp, giúp sắp xếp lại tổ chức collagen và elastin chùng nhão, làm săn chắc mô vùng hầu họng, loại bỏ sâu các nguyên nhân gây chứng ngáy mà không hề gây đau đớn, không xâm lấn, không gây tê. Công nghệ Ultra RF Snoring được chuyển giao độc quyền từ Hoa Kỳ tại PD de Paris đang là giải pháp hàng đầu giúp giải quyết vấn đề ngủ ngáy sau duy nhất 1 liệu trình.
Trong khi theo quy định tại Thông tư số 21/2000/TT-BYT của Bộ Y tế quy định về hướng dẫn điều kiện và phạm vi hành nghề y, dược tư nhân thì hoạt động đốt họng bằng nhiệt, bằng Laser được thực hiện do Phòng khám chuyên khoa tai mũi họng, phòng khám đa khoa có khoa này hoặc các bệnh viện.
Ngoài ra, P.D DE PARIS còn tự giới thiệu mình là "Trung tâm Thẩm mỹ quốc tế chuẩn Pháp 5 sao đầu tiên tại Việt Nam", hay như “Viện trẻ Hóa quốc tế 6* đầu tiên tại Việt Nam”, gắn với nhiều danh xưng không có căn cứ theo quy định và vượt ngoài giấy phép được cấp.
Việc làm đẹp là nhu cầu chính đáng của mỗi người khi xã hội đang ngày càng phát triển. Tuy nhiên, người dân cần phải thông thái, tìm hiểu, lựa chọn những địa chỉ thẩm mỹ uy tín, đảm bảo hiệu quả và an toàn cho sức khỏe của mình theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Những cơ sở này phải đáp ứng được các tiêu chí: Hoạt động minh bạch, được Bộ Y tế cấp phép; sở hữu đội ngũ bác sĩ giỏi, có kinh nghiệm trong nghề; hệ thống phòng phẫu thuật đảm bảo tiêu chí vô trùng... nếu bất chấp làm đẹp mà không tìm hiểu về cơ sở làm đẹp và dịch vụ thẩm mỹ đó đã được cấp phép hay không thì không chỉ tiềm ẩn những rủi ro, nguy cơ đe dọa đến sức khỏe của bản thân mà chính những hành động này đã “tiếp tay” cho những cơ sở dịch vụ thẩm mỹ “chui” ngày càng ngang nhiên lộng hành và vi phạm pháp luật.
Nhiều năm qua, để quản lý chặt các cơ sở hành nghề thẩm mỹ, Sở Y tế Hà Nội đã không ít lần ra văn bản đề nghị UBND các quận, huyện, thị xã chỉ đạo Phòng Y tế và các cơ quan chức năng liên quan tiến hành rà soát, kiểm tra toàn bộ hoạt động của các cơ sở dịch vụ thẩm mỹ, thẩm mỹ viện, phòng khám chuyên khoa thẩm mỹ trên địa bàn.
Dưới góc nhìn truyền thông chuyên sâu, chuyên đề này không chỉ nhằm cung cấp thông tin khách quan tới bạn đọc, mà còn góp phần thúc đẩy công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực y tế tư nhân, bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của người dân – những người đang ngày càng tin tưởng vào các dịch vụ làm đẹp. Cùng với đó, rất mong Sở Y tế Hà Nội, các cơ quan chức năng sớm vào cuộc kiểm tra làm rõ, nếu phát hiện các cơ sở thẩm mỹ cung cấp dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh hoặc phẫu thuật, thủ thuật phải tiến hành thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; sau đó, thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân biết.
Theo khoản 6, Điều 39, Nghị định số 117/2020/NĐ-CP quy định Phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng đối với một trong các hành vi: Cung cấp dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh mà không có giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh; hoặc đang trong thời gian bị đình chỉ hoạt động; hoặc tại địa điểm không được ghi trong giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh. Cơ sở thẩm mỹ viện hoạt động trái phép có thể bị phạt hành chính lên tới 50 triệu đồng. Ngoài ra, còn có thể bị đình chỉ hoạt động trong thời hạn từ 12 tháng đến 24 tháng theo khoản 7, Điều 39, Nghị định số 117.
