Hoàn thiện pháp luật - nền tảng vững chắc đổi mới toàn diện hoạt động hải quan
Theo đánh giá của Cục Hải quan, những năm qua, các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hải quan được xây dựng theo nguyên tắc phù hợp với yêu cầu mục tiêu chung của cải cách nền hành chính quốc gia, tạo thuận lợi hài hòa giữa cơ quan Hải quan với cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp.
Cơ quan Hải quan luôn tích cực, chú trọng công tác cải cách thủ tục hành chính để tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục hải quan. Trong đó, Cục Hải quan luôn khẩn trương xử lý vướng mắc của các đơn vị hải quan địa phương và doanh nghiệp khi thực hiện quy định của pháp luật về thuế xuất nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt...; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai hệ thống miễn, giảm, hoàn điện tử, thực hiện tốt cơ chế một cửa... nhằm rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ hành chính của doanh nghiệp, người nộp thuế.
| Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ khẳng định, ngành Hải quan xác định xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác quản lý nhà nước, là một trong 3 đột phá chiến lược được khẳng định trong nhiều chủ trương, chính sách của Đảng... |
Từ đầu năm đến nay, Cục Hải quan cũng tiếp tục nghiên cứu, cải cách thủ tục hành chính trong quá trình xây dựng, chỉnh lý dự thảo văn bản quy phạm pháp luật như Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu được giao dịch qua thương mại điện tử; Nghị định quy định về cơ chế quản lý phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu để loại bỏ bớt các thủ tục, trình tự, thành phần hồ sơ không cần thiết cho hoạt động quản lý nhằm giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp; Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 38/2015/TT-BTC và Thông tư số 39/2018/TT-BTC quy định về thủ tục hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan; thuế xuất nhập khẩu và quản lý thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu; Thông tư về các chỉ tiêu thông tin thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử; Thông tư sửa Thông tư số 50/2018/TT-BTC quy định chỉ tiêu thông tin, mẫu chứng từ khai báo khi làm thủ tục xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh đối với phương tiện đường hàng không, đường biển, đường sắt, đường bộ và đường sông…
Cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực trong thời gian gần đây của Hải quan Việt Nam trong việc cải cách thể chế, đơn giản hóa thủ tục, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Đa số doanh nghiệp thể hiện sự lạc quan về những thay đổi của chính sách, pháp luật về hải quan.
Trên thực tế, cộng đồng doanh nghiệp cũng ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực trong thời gian gần đây của Hải quan Việt Nam trong việc cải cách thể chế, đơn giản hóa thủ tục, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới.
Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung Luật Hải quan (tại Luật số 90/2025/QH15, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025) là một bước tiến đáng ghi nhận, thể hiện rõ quyết tâm của ngành Hải quan trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp và thực hiện các mục tiêu lớn của Đảng, Nhà nước về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Những điểm mới như sửa đổi điều kiện áp dụng và chế độ ưu tiên cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo… là bước đi phù hợp, kịp thời để thúc đẩy các ngành mũi nhọn của nền kinh tế.
Đại diện lãnh đạo Cục Hải quan cho biết, không chỉ đạt được bằng những con số cụ thể, hệ thống pháp luật hải quan đã và đang được hoàn thiện đã tạo cơ sở pháp lý cho công cuộc cải cách thủ tục hành chính về hải quan, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của cộng đồng doanh nghiệp.
Tiếp tục rà soát, giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, 30% chi phí kinh doanh
Bám sát chỉ đạo của các cấp về tiếp tục cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh, yêu cầu đưa môi trường đầu tư kinh doanh phấn đấu giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính; ít nhất 30% chi phí kinh doanh, đặc biệt là hải quan, chi phí tuân thủ quy định, chi phí không chính thức, bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết; phấn đấu trong vòng 2 - 3 năm môi trường đầu tư của Việt Nam nằm trong Top 3 của ASEAN, Cục Hải quan đã ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2025 và Kế hoạch kiểm tra công tác giải quyết thủ tục hành chính năm 2025, bảo đảm theo nguyên tắc rõ mục tiêu, rõ người, rõ việc, rõ thời gian và rõ kết quả.
Theo đó, Cục Hải quan đã hoàn thành nhiệm vụ rà soát tổng thể, thống kê thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, chế độ báo cáo và tính toán chi phí tuân thủ đối với 214 thủ tục hành chính do cơ quan Hải quan trực tiếp giải quyết theo yêu cầu.
Trên cơ sở kết quả thống kê, đã đề xuất các phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính để tham mưu báo cáo lãnh đạo Cục Hải quan phê duyệt trình Bộ Tài chính tổng hợp kết quả báo cáo các phương án đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Cục Hải quan theo yêu cầu tại Nghị quyết số 66/NQ-CP ngày 26/3/2025 của Chính phủ và Quyết định số 1362/QĐ-BTC ngày 4/5/2025 của Bộ Tài chính.
Trên cơ sở đề xuất của Cục Hải quan, ngày 9/7/2025, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 2421/QĐ-BTC phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tài chính năm 2025, trong đó có 39 thủ tục hành chính lĩnh vực hải quan và báo cáo Bộ trình Chính phủ ban hành Quyết định số 1848/QĐ-TTg ngày 27/8/2025 phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính lĩnh vực tài chính thuộc thẩm quyền phê duyệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Với những nỗ lực rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, danh mục thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý, kết quả đề xuất của Cục Hải quan đã hoàn thành tốt theo yêu cầu đặt ra đối với ngành Hải quan là cắt giảm tối thiểu 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết, giảm tối thiểu 30% thời gian giải quyết thủ tục hành chính và tối thiểu 30% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính.
Hiện Cục Hải quan đã và đang tích cực thực hiện sửa đổi, bổ sung hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để bảo đảm thực thi các phương án đã được phê duyệt theo đúng tiến độ được Bộ Tài chính và Chính phủ giao trong năm 2025-2026.
