Phát biểu khai mạc, ông Lê Thanh Kim, Phó tổng biên tập Báo Đại biểu Nhân dân nhấn mạnh, tọa đàm được tổ chức với mong muốn cung cấp thêm các luận cứ khoa học và thực tiễn cho quá trình xây dựng, hoàn thiện chính sách phát triển ngành y tế, dược phẩm nói chung và bảo đảm khả năng tiếp cận thuốc an toàn, hiệu quả, giá hợp lý cho người dân nói riêng.
Biệt dược gốc là thuốc đầu tiên được cấp phép lưu hành trên cơ sở có đầy đủ dữ liệu về chất lượng, an toàn, hiệu quả. Khi hết thời hạn bảo hộ bản quyền (thường là 20 năm), các nhà sản xuất dược phẩm thường khai thác các dược chất của biệt dược gốc dưới dạng thuốc generic (thuốc có cùng dược chất, hàm lượng, dạng chế với biệt dược gốc) với giá rẻ hơn nhiều lần.
Tại tọa đàm, ông Luke Treloar, Thành viên Điều hành, Giám đốc Khối tư vấn Chiến lược Ngành Y tế và Khoa học đời sống, Công ty KPMG Việt Nam, công bố Báo cáo “Giá trị tương lai của thị trường thuốc generic tại Việt Nam”. Nếu có chính sách phù hợp, thuốc generic chất lượng cao không chỉ là giải pháp y tế hiệu quả về chi phí, mà còn là ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần củng cố nội lực, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành trung tâm dược phẩm của khu vực.
Dù được đánh giá có tiềm năng lớn, song để hiện thực hóa mục tiêu phát triển thuốc generic chất lượng cao, ngành dược Việt Nam vẫn phải vượt qua không ít rào cản - từ năng lực sản xuất, thủ tục hành chính cho đến hiệu quả thị trường.
Theo báo cáo của Công ty KPMG Việt Nam, tính đến nay Việt Nam có 288 cơ sở sản xuất dược phẩm, nhưng chỉ 20 cơ sở đạt chuẩn EU-GMP (tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt của châu Âu). Con số khiêm tốn này phản ánh rõ khoảng cách về công nghệ, quản trị và nguồn lực đầu tư giữa ngành dược Việt Nam và các nước có nền công nghiệp dược phát triển.
Không chỉ vướng ở khâu đầu tư, các rào cản pháp lý cũng đang làm chậm bước tiến của ngành. Quy trình đăng ký thuốc tại Việt Nam hiện vẫn được đánh giá là phức tạp và kéo dài, tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp. Thực tế, thời gian phê duyệt thuốc mới được quy định là 12 tháng kể từ ngày nộp hồ sơ nhưng thực tế kéo dài 24 - 36 tháng, gấp đôi, thậm chí gấp ba thời gian xử lý ở nhiều quốc gia ASEAN.
Tại tọa đàm, các ý kiến nhấn mạnh, chất lượng thuốc là điều không thể thỏa hiệp. Tinh thần xuyên suốt của Luật Dược năm 2024 và Chiến lược quốc gia phát triển ngành dược Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045 là chủ động cung ứng thuốc có chất lượng, an toàn, hiệu quả với giá hợp lý, phục vụ tốt nhất cho sức khỏe nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội.
