Huyền thoại Dạ Trạch: Kết nối di sản với công chúng và khán giả đương đại

Toạ đàm học thuật - nghệ thuật với chủ đề “Huyền thoại Dạ Trạch – Từ sử thi dân tộc đến ngôn ngữ điện ảnh” do Đài Hà Nội tổ chức ngày 5/8, là một hoạt động trọng tâm trong chuỗi sự kiện tiền kỳ phục vụ quá trình sản xuất bộ phim đặc biệt “Huyền tình Dạ Trạch”. Tọa đàm không chỉ là bước chuẩn bị về mặt học thuật cho đoàn làm phim, mà còn là nỗ lực làm sống dậy những giá trị sử thi, dân gian trong dòng chảy sáng tạo đương đại.

Tọa đàm “Huyền thoại Dạ Trạch – Từ sử thi dân tộc đến ngôn ngữ điện ảnh” được tổ chức với mục tiêu tạo ra một nền tảng nhận thức toàn diện về mối tình huyền thoại giữa Chử Đồng Tử và Tiên Dung. Những câu chuyện dân gian, biểu tượng văn hóa và góc nhìn lịch sử sẽ được soi chiếu đa chiều: từ khảo cứu, văn hóa học đến mỹ thuật, giúp làm sáng tỏ chiều sâu của nhân vật và bối cảnh thời đại Hùng Vương.

Với sự tham gia của các diễn giả uy tín như: GS.TSKH Vũ Minh Giang, TS Nguyễn Việt, TS Phạm Đức Anh, PGS.TS Vũ Văn Quân, PGS.TS Đặng Hồng Sơn, PGS.TS Bùi Minh Trí..., chương trình mang đến nhiều góc nhìn đa chiều về không gian văn hoá thời Hùng Vương, biểu tượng tình yêu trong huyền tích Chử Đồng Tử – Tiên Dung, cùng những chất liệu dân gian có thể chuyển thành hình ảnh điện ảnh giàu bản sắc.

huyen-thoai-da-trach-pld-1754377555.jpg
Tọa đàm “Huyền thoại Dạ Trạch – Từ sử thi dân tộc đến ngôn ngữ điện ảnh”.

Phát biểu tại Toạ đàm, ông Nguyễn Kim Khiêm – Tổng Giám đốc Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội cho biết: “Lịch sử của chúng ta, văn hóa của chúng ta rất đỗi tự hào với nhiều câu chuyện hay, hấp dẫn nhưng nhiều năm vừa rồi, lịch sử - văn hoá của chúng ta được giảng dạy, nghiên cứu truyền tải đến các thế hệ đều qua hình thức khá mô phạm.

Các cơ quan báo chí, văn hoá có trách nhiệm làm sao để các giá trị văn hoá của đất nước, dân tộc đến với công chúng tự nhiên nhất, khơi gợi sự tưởng tượng, tiếp thu và tự hào. Từ suy nghĩ như vậy, năm ngoái Đài Hà Nội đã báo cáo lãnh đạo thành phố và được phê duyệt, triển khai các bộ phim có thông điệp lịch sử”.

Theo Tổng Giám đốc Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội, khán giả biết lịch sử Trung Hoa còn rõ hơn sử Việt, tiếp nhận văn hóa Hàn Quốc một cách dễ dàng qua phim ảnh, đó là thực tế. “Với người Việt, giá trị văn hoá của người Việt, hình tượng trong lịch sử văn hoá Việt Nam tự hào hơn rất nhiều các câu chuyện, nhân vật lịch sử văn hoá của Trung Quốc, Hàn Quốc hay bất cứ quốc gia nào khác. Chúng ta hội nhập nhưng nên dành rạp chiếu bóng, không gian nghệ thuật của mình cho văn hoá của mình thay vì làm cánh tay nối dài cho các nền văn hoá ngoại quốc” – ông Khiêm nói.

ong-nguyen-kim-khiem-pld-1754377555.jpg
Ông Nguyễn Kim Khiêm – Tổng Giám đốc Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội.

GS.TSKH.NGND Vũ Minh Giang - Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam cho hay, việc lan tỏa giá trị lịch sử, văn hóa bằng nhiều hình thức nghệ thuật, trong đó có điện ảnh là điều trăn trở suốt nhiều năm nay không với riêng ông mà còn nhiều chuyên gia, nhà văn hóa.

“Việt Nam có kho tàng văn hóa vô cùng đồ sộ, phong phú, đa dạng. Tuy nhiên, những năm qua, dường như chúng ta nói nhiều đến giá trị mà chưa chỉ ra phải khai thác và khai thác giá trị đó bằng cách nào. Văn hóa không phải là cái chỉ để chiêm ngưỡng, tụng ca mà phải là tài nguyên để chúng ta đưa vào cuộc sống, tạo thành sức mạnh trên ý nghĩa của nó” - GS.TSKH Vũ Minh Giang nhấn mạnh.

gstskh-ngnd-vu-minh-giang-pld-1754377528.jpg
GS.TSKH.NGND Vũ Minh Giang - Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam.

Nội dung Tọa đàm “Huyền thoại Dạ Trạch – Từ sử thi dân tộc đến ngôn ngữ điện ảnh” xoay quanh các chủ đề như: không gian vật chất thời Hùng Vương qua khảo cổ học; đặc điểm lịch sử và huyền sử thời Văn Lang; vai trò tính nữ trong truyền thống Việt và hình tượng Tiên Dung; tổ chức làng cổ làm tư liệu dựng bối cảnh phim; biểu tượng Lạc Việt trong nghệ thuật tạo hình phục vụ thiết kế mỹ thuật điện ảnh...

Bên cạnh việc khai mở góc nhìn học thuật, Tọa đàm còn khơi dậy tiềm năng sáng tạo từ chất liệu truyền thuyết và tín ngưỡng dân gian. Đây là cơ hội để các nhà làm phim, nghệ sĩ và giới sáng tạo nội dung tìm thấy cảm hứng, ý tưởng và nguồn tư liệu quý giá cho dự án phim đặc biệt “Huyền tình Dạ Trạch”.

Phiên thảo luận mở tại Toạ đàm tạo điều kiện để các chuyên gia và đoàn làm phim tương tác, trao đổi trực tiếp, làm rõ những vấn đề quan trọng trong quá trình tái hiện không gian Dạ Trạch và hình tượng Chử Đồng Tử - Tiên Dung: không chỉ là một truyền thuyết tình yêu quen thuộc, mà còn có thể được nhìn nhận, tái hiện và cảm nhận theo nhiều cách khác nhau: từ dẫn chứng lịch sử, quan niệm dân gian đến tín ngưỡng.

Thông qua hoạt động này, Đài Hà Nội thể hiện vai trò tiên phong trong việc tiếp cận di sản bằng ngôn ngữ nghệ thuật hiện đại, vừa bảo tồn giá trị truyền thống, vừa tạo sức lan tỏa trong xã hội. Tọa đàm cũng góp phần khẳng định định hướng xây dựng nền công nghiệp văn hóa Thủ đô, kết nối di sản với công chúng và khán giả đương đại.

Hoàng Anh